Jednym z pierwszych podstawowych objawów autyzmu dziecięcego może być nieprawidłowy rozwój w zakresie rozumienia i ekspresji językowej, która służy porozumiewaniu się z ludźmi. Może wystąpić też nieprawidłowy rozwój kontaktów społecznych bądź brak zabawy symbolicznej.
Wśród symptomów autyzmu można wyróżnić „ triadę defektów”.
1. Defekt społeczny: to brak zdolności do nawiązywania wzajemnych relacji z drugą osobą. Jest on powszechnym symptomem autyzmu. Przejawia się w trzech typach zachowań „zamknięty w sobie, bierny i dziwny”. Do nieprawidłowości w sferze interakcji społecznych zalicza się: brak kontaktu wzrokowego, zaburzoną mimikę twarzy, niedostateczny rozwój związków rówieśniczych, brak odwzajemnienia społeczno - emocjonalnego oraz spontanicznej potrzeby dzielenia się z innymi ludźmi własnymi zainteresowaniami ale też radością i smutkiem.
2. Defekt w komunikacji werbalnej i niewerbalnej: oznacza nieprawidłowy rozwój w zakresie rozumienia i ekspresji językowej, która służy do komunikowania się z innymi ludźmi. Nieprawidłowości w porozumiewaniu się mogą przybrać opóźnienie lub brak mowy werbalnej. Jednocześnie nie występuje kompensacja za pomocą gestów lub mimiki. Możemy mieć tez do czynienia z brakiem inicjatywy oraz małą wytrwałością w podtrzymywaniu konwersacji a wręcz stereotypowym, powtarzającym się wykorzystywaniem słów lub całych zwrotów oraz brakiem lub upośledzeniem zabawy spontanicznej. Zaburzenie to występuje w różnych stopniach nasilenia, przede wszystkim pojawia się w formie: braku wszelkiej chęci komunikowania się z innymi, echolalii i ciągłego powtarzania, komunikacji ograniczającej się do wyrażania potrzeb, nieadekwatnych do sytuacji wypowiedzi, nieprzestrzegania reguł językowych.
3. Defekt aktywności imaginacyjnej bądź tez powtarzające się, ograniczone wzorce zachowań: Ostatnia kategorię objawów stanowią wzorce zachowania, zainteresowań i aktywności o bardzo ograniczonym, powtarzającym się i stereotypowy charakterze. Do tego typu zachowań zaliczyć możemy nadmierne przywiązanie się do rutynowych czynności, stereotypowe często powtarzalne manieryzmy ruchowe, które dotyczą ruchów rąk bądź tez całego ciała a także skupianie uwagi na właściwościach przedmiotów, które są niefunkcjonalne.
Charakterystyczne zachowania dzieci z autyzmem:
Autorem powyższych ilustracji jest profesor J. Rendle-Short z National Society for Autistic Children, USA. Opublikowaną ją za zgodą TheNational Autistic Society (Wielka Brytania). Opracowanie elektroniczne KTA Kielce.